INTERVIEWINGO PIEPERS

‘De Derde Wereldoorlog kan elk moment beginnen, en ik voorspel het al jaren’

 

Ingo Piepers: ‘De spanningsopbouw in de samenleving met oorlog als uitlaatklep is gewoon een natuurkundig proces.’Beeld Manon van der Zwaal

Trumps aanval op Qassem Soleimani zal het begin vormen van een nieuw, wereldwijd conflict, zegt oud-officier Ingo Piepers. ‘Ik ben geen gekke henkie, dit is het resultaat van wetenschappelijke analyse.’

 

Wil Thijssen 10 januari 2020, 17:24

 

Beste lezer, ga gerust iets anders doen: dit wordt geen leuk verhaal. Maar het moet toch worden verteld, vindt Ingo Piepers. Hij voorspelt al jaren dat in 2020 de Derde Wereldoorlog begint. ‘Ik hoop dat ik ongelijk heb, maar ik vrees van niet.’

Zijn voorspelling is ‘geen gekke-henkieverhaal’ – de voormalig officier van het Korps Mariniers baseert zijn prognose op een wetenschappelijke analyse van alle oorlogen in de afgelopen vijfhonderd jaar, waaraan een of meer grootmachten deelnamen. Hij promoveerde erop in 2006.

Zijn conclusie: in die vijfhonderd jaar oorlogvoeren zijn ‘griezelige’ patronen te ontdekken. Wetmatigheden. En dus voorspelbaarheid.

Zo onderscheidt hij vier cycli die steeds worden afgesloten met een ‘wereldoorlog’ waaraan alle grootmachten deelnamen: de Dertigjarige Oorlog (1618-1648), de Franse revolutionaire en napoleontische oorlogen (1792-1815), de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en de Tweede Wereldoorlog (1939-1945).

Na elke wereldoorlog – Piepers noemt ze ‘systeemoorlogen’ omdat ze het internationale politiek-sociale systeem herscheppen – ontstaat een nieuwe wereldorde die door de winnaars wordt bepaald. Daardoor leven wij nu in een Pax Americana – een door de Amerikaanse president Roosevelt opgelegd systeem van Verenigde Naties waarin de belangen van de overwinnaars en hun bondgenoten vooropstaan.

Het bizarre is, zegt Piepers, dat elke cyclus precies hetzelfde verloopt: eerst zie je een periode met uitsluitend oorlogen die erop gericht zijn de nieuw geschapen internationale orde te bewaren. Ergens halverwege de cyclus komt een omslagpunt. Daarna neemt het oorlogvoeren af, terwijl de internationale spanning stijgt. Die periode kenmerkt zich door internationale politieke onvrede, de opkomst van nationalisme en extremisme en een toename van terroristisch geweld. Uiteindelijk ontlaadt die spanning zich in een grote wereldoorlog die weer een nieuwe orde bepaalt, het maatschappelijk evenwicht herstelt en de rust terugbrengt.

Wat verklaart het omslagpunt in zo’n cyclus?

‘Voornamelijk de opkomst van nieuwe grootmachten. Zij komen en gaan als gevolg van bevolkingsgroei en economische concurrentie. Die nieuwkomers pikken de opgelegde internationale orde niet. Zij denken: waarom mogen jullie kernwapens hebben en wij niet? En ze gaan die orde ondermijnen, zoals je nu ziet met China en Iran. Ze houden zich niet aan gemaakte afspraken. Zulke grootmachten streven naar een steeds grotere invloedssfeer, waardoor bestaande grootmachten zich bedreigd voelen. Daardoor raken staatsbelangen nauw met elkaar verweven en neemt de internationale spanning toe.

‘De grote vraag is nu: wie wint de strijd om de wereldhegemonie? De VS of China? Veel van wat er op het wereldtoneel gebeurt, kun je in die context plaatsen.’

Waarom neemt het oorlogvoeren na het omslagpunt in de cyclus juist af?

‘Vooral door de verwevenheid van belangen. Dat geeft een explosieve situatie. Men beseft: als ik nu een oorlog begin, heeft dat z’n weerslag op veel meer landen dan alleen die ene vijand. Na zo’n kantelpunt werkt oorlog niet meer als middel om spanning weg te nemen. Daardoor zie je ineens meer terroristische acties – het ventiel waarmee de spanning een uitweg zoekt.’

In 2011 bereikte de huidige internationale orde volgens de oud-militair haar kantelpunt. ‘Vanaf dat moment zag je het gedrag van wereldleider VS in het internationale systeem wezenlijk veranderen. Obama wilde niet ingrijpen in Libië. Hij trok zich terug uit Irak. Niemand reageerde toen Iran afgelopen september een Saoedische olieraffinaderij bombardeerde. Ook Trump niet, ondanks zijn dreigementen.

‘Alles is de afgelopen decennia met elkaar verweven geraakt. Het conflict om de Krim, om olieaanvoer, migratiestromen, de Brexit, de verkiezing van de ultra-nationalistische Trump als Amerikaans president, China’s claim op de Zuid-Chinese Zee, de brandhaarden in het Midden-Oosten. Dat zijn allemaal rechtopstaande dominostenen. Als je er eentje omduwt, krijg je een kettingreactie.’

Alle conflicten voltrekken zich conform Piepers’ theorie dat de internationale orde naar een nieuw evenwicht zoekt. Het punt is bereikt, zegt hij, waarop niemand – ook niet de staten waarvan je het vanwege hun eigenbelang zou verwachten – nog wil vechten voor de status quo. ‘Omdat men inziet dat de gevestigde orde kraakt en piept. Ze is achterhaald.’

Trump heeft nu wel een aanval op Iran gedaan met de liquidatie van generaal Soleimani.

‘We zitten in de laatste fase van de huidige cyclus, met relatief weinig oorlog en veel aanslagen. We staan aan de vooravond van een nieuwe systeemoorlog. Ik vermoed dat we achteraf gaan zeggen: de Derde Wereldoorlog begon op 3 januari 2020, met die Amerikaanse droneaanval.

‘Kijk eens naar de overeenkomsten tussen het doden van Soleimani en de moord op groothertog Franz Ferdinand van Oostenrijk in 1914, die de Eerste Wereldoorlog veroorzaakte. Zes weken na die moord vielen alle dominostenen om.’

Piepers (58) was commandant van de Nederlandse militairen in de Rapid Reaction Force van de VN in Bosnië, die in 1995 het omsingelde Sarajevo ontzette. In de dorpen en de hoofdstad zag hij tussen de bebouwing soms ineens een zwartgeblakerd of weggevaagd huis, en dacht: beschaving is maar een dun laagje vernis. ‘Blijkbaar kunnen mensen van de ene op de andere dag beslissen de buren om zeep te helpen. Dat hebben we in Europa al vaker meegemaakt, en ik vroeg me af: kunnen we niks beters verzinnen om problemen op te lossen dan oorlogvoeren? Ik las veel over oorlog, maar vond nooit een antwoord op die vraag.’

Ingo Piepers: ‘Kijk eens naar de overeenkomsten tussen het doden van Soleimani en de moord op Franz Ferdinand in 1914. Zes weken na die moord vielen alle dominostenen om.’Beeld Manon van der Zwaal

Om die reden stortte hij zich in het wetenschappelijk onderzoek naar oorlogsdynamiek. Het leidde tot zijn ontdekking van vaste patronen in oorlogvoeren. Na 2006 bouwde hij zijn proefschrift uit en zag hij dat op die patronen wiskundige formules toepasbaar zijn. Zijn schrikbarende conclusie: een systeemoorlog is vrij nauwkeurig te voorspellen. En, nog verrassender: ‘De spanningsopbouw in de samenleving met oorlog als uitlaatklep is gewoon een natuurkundig proces.’

In zijn vuistdikke boek On the Thermodynamics of War and Social Evolution, dat afgelopen jaar verscheen, legt hij met talloze grafieken en berekeningen uit hoe sociale spanning zich opbouwt in een samenleving en een uitweg zoekt, net als bij energieontladingen in de thermodynamica.

Feitelijk, zegt Piepers, ‘gedragen we ons met z’n allen volgens een wiskundige formule. Wij doen keurig wat natuurkundige wetten ons voorschrijven: spanningen neutraliseren met kinetische activiteit, in ons geval oorlog.’

Dat impliceert dat we geen vrije wil hebben.

‘Ik zal niet zeggen dat we moleculen zijn in een groot systeem, al lijkt het er wel op, maar onze vrije wil is veel kleiner dan we allemaal denken. Waarom zou het sociale systeem dat wij met elkaar bouwen vrij zijn van wetmatigheden die gelden voor alle ecosystemen? We zijn ook onderhevig aan de zwaartekracht. Als jij hier nu van mijn balkon springt, weet je dat je naar beneden valt. Ook als je liever rechtdoor vliegt. Daar ga jij niet over.’

Dus we kunnen het moment van die systeemoorlogen niet beïnvloeden?

‘Nee, blijkbaar niet. Maar dat hebben we niet door, omdat we bij al ons handelen een rechtvaardiging denken te hebben, zoals: hij begon. Tot op zekere hoogte lijkt dat terecht. Maar systeemoorlogen hebben hun eigen momentum. Als je dit inzicht in het jaar 1500 had gehad, kon je berekenen dat de vierde systeemoorlog zou beginnen rond 1939.’

De vijfde systeemoorlog begon volgens u dus op 3 januari. En de zesde?

‘Tot het jaar 2150 zal volgens mijn berekening nog drie keer een systeemoorlog plaatsvinden.’

Hoe ziet de volgende wereldoorlog er volgens u uit?

‘Die zal tussen de zestien en zeventien jaar duren, afgaand op de verhouding die je in de cycli steeds ziet tussen de duur van de stabiele periode en de systeemoorlog die daarop volgt. Religie zal daarin een rol spelen. In 1939 vochten staatslegers met staatslegers – zo zat de wereld in elkaar. Nu vechten legers met bevolkingsgroepen, en bevolkingsgroepen met elkaar. Dat is veel complexer.

‘Ik geloof niet dat hier Russische tanks zullen binnenrijden, maar de oorlog zal ontwrichtend zijn. Cyberoorlog is een bruikbaar instrument geworden, daarin bestaan geen grenzen. We zijn afhankelijk van een globale logistieke infrastructuur die onder meer de schappen van Albert Heijn gevuld houdt. Als die morgen stilligt, hebben wij allemaal een probleem. Of stel dat ons betalingssysteem succesvol wordt gehackt, wat dan?

‘Het gebruik van kernwapens is niet uit te sluiten. Ja, ik zei het al, dit wordt geen leuk verhaal.’

Ingo Piepers: ‘Tot het jaar 2150 zal volgens mijn berekening nog drie keer een systeemoorlog plaatsvinden.’Beeld Manon van der Zwaal

Volgens u is een systeemoorlog onvermijdelijk. Dus als Trump op 3 januari geen droneaanval had gelast…

‘…dan had een ander incident de dominostenen in beweging gebracht. Sterker nog: een Derde Wereldoorlog zou ook uitbreken als Hillary Clinton de Amerikaanse presidentsverkiezingen had gewonnen.’

Als je weet dat een oorlog aardig goed te voorspellen is, stelt Piepers, kun je je erop voorbereiden. ‘De al jaren durende uitzichtloze oorlog van het Westen in Afghanistan mag je gerust verliezen, maar een systeemoorlog niet. Als je die verliest, bepalen anderen straks voor jou hoe je maatschappij eruitziet, en dat wil je niet.’

Daarom is het volgens hem ‘verrekte belangrijk’ dat de overheid inziet dat er snel moet worden samengewerkt aan een ‘Verenigde Naties 2.0’ – een nieuw Atlantisch Handvest, dat na de Tweede Wereldoorlog de internationale orde bepaalde. ‘Roosevelt was in 1941 bereid om Churchill, de last man standing in Europa, te helpen tegen de Duitsers, maar zei erbij: ‘Dit is waarvoor we vechten: vrije handel, zelfbeschikkingsrecht, dekolonisatie – dat is de wereld zoals-ie wordt. Graag tekenen bij het kruisje.’’

Zulke afspraken moeten volgens Piepers in de komende oorlog ook worden bevochten, waarbij volgens hem bevolkingsgroei, armoede en klimaatverandering centraal zullen staan. ‘Dat zijn de uitdagingen van nu. Neem Brazilië: dat beheert een gebied dat cruciaal is voor ons voortbestaan: de Amazone. In een nieuwe wereld wil je dat dat gebied van iedereen is. Ook zullen de overwinnaars bepalen hoe we de natuurlijke bronnen straks over 10 miljard mensen gaan verdelen.’

Als je niet oppast, wordt de nieuwe orde geen democratische, maar bijvoorbeeld een Chinese, ‘waarbij je bij wijze van spreken een camera in je huiskamer krijgt die erop toeziet dat jij je netjes gedraagt’, waarschuwt de oud-marinier.

Zijn boodschap dringt nog niet door. Zijn 700 pagina’s tellende studie is niet alleen technisch ingewikkeld en daardoor lastig te begrijpen, maar ook, ‘net als Al Gores klimaatfilm An Inconvenient Truth’, een erg ongemakkelijke waarheid, zegt Piepers.

Hij zocht de publiciteit, maar kreeg die slechts mondjesmaat. Hij stuurde zijn bevindingen naar de minister van Defensie, die van Buitenlandse Zaken en naar premier Rutte. ‘Van Ruttes secretaris kreeg ik een briefje: leuk boek, dank, maar Rutte heeft geen tijd om het te lezen. Stuur maar naar de minister van Buitenlandse Zaken. Dat had ik al gedaan – van hem heb ik helemaal geen antwoord gekregen.’

Oud-minister Jeanine Hennis van Defensie had wel oren naar zijn theorie. ‘Zij had het inzicht. Zij heeft het wel gelezen. Zij begreep de noodzaak van een Globaal Handvest, in plaats van een Atlantisch, en regelde een gesprek voor me bij de Navo. Daar sprak ik portefeuillehouder Emerging Security Challenges Jamie Shea. Die zei: het is onze missie als Navo om oorlog te voorkomen, dus uw theorie dat oorlog onvermijdelijk is, kan ik niet accepteren. Ik antwoordde: deze patronen komen uit wetenschappelijke data-analyse, heeft u er een andere verklaring voor? Toen liep hij weg.’

En wat deed Hennis?

‘Die moest aftreden.

‘Mensen waarschuwen me: realiseer je je wat je beweert? Je zet jezelf neer als de zoveelste gekke henkie die roept dat de wereld vergaat. Tegen dat beeld moet ik opboksen. Maar als ik na wetenschappelijke analyse zulke wetmatigheden ontdek, moet ik die dan uit zelfbescherming voor me houden?’

Integendeel: Piepers zette zijn boeken On the Thermodynamics of War and Social Evolution en 2020 Warning gratis online. ‘Ik wil dit zo toegankelijk mogelijk maken. Ik ben gepromoveerd bij politicoloog Bart Tromp en twee hoogleraren theoretische fysica. Niemand heeft mijn theorie nog kunnen weerleggen. Als iemand na het lezen van mijn boek denkt dat ik het mis heb, dan hoor ik het graag.’

 

Source:

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/de-derde-wereldoorlog-kan-elk-moment-beginnen-en-ik-voorspel-het-al-jaren~bbebe909/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

 

 

 

 

14/09/2017

 

We staan aan de vooravond van een Derde Wereldoorlog. In het jaar 2020 gaat het mis: dan is het moment bereikt waarop het natuurkundige systeem waarop onze wereld draait zich 'moet' ontladen. Nee, dit is geen wartaal. Dit is een wetenschappelijke theorie van een ex-marinier die er op promoveerde.

Ingo Piepers (56) is geen onheilsprofeet die met een spandoek op straat de apocalyps staat te voorspellen. Hij was in de jaren negentig officier bij de Rapid Reaction Force tijdens de oorlog in Bosnië. Na zijn militaire carrière was hij operations director bij postbedrijf DHL en luchthaven Schiphol.

Zijn fascinatie voor de vraag waarom mensen oorlog voeren ontstond daar, tussen de zwartgeblakerde huizen van Sarajevo. 'Wat beweegt mensen tot zulke gruweldaden, zo maar uit het niets?' vraagt hij zich hardop af. 'Waarom lijkt onze beschaving niet meer dan een laagje vernis'.

Nu runt hij een ecologisch hotel op Java, een project waarbij hij naar eigen zeggen toerisme zoveel mogelijk in harmonie wil laten leven met de natuurlijke omgeving. Het gaat goed. 'Volgens Tripadvisor zijn we een van de beste hotels op Java.' Bijkomend voordeel: 'Het runnen van een hotel is niet zo vreselijk ingewikkeld. Dat geeft me dus genoeg tijd voor wetenschappelijk onderzoek.'

Hoe het werkt, in een notendop: Piepers verzamelde cijfers over conflicten van 1495 tot nu. Dat beginjaar is gekozen omdat de wereld rond die tijd begon te bestaan uit samenlevingen die op internationaal niveau sterk met elkaar verbonden werden. In die tijdspanne zijn verschillende perioden van relatieve rust, die langzaam opbouwen naar een moment van onomkeerbare spanning, die respectievelijk hebben geleid tot vier grote conflicten: de Dertigjarige Oorlog (1618 – 1648), de Napoleontische Oorlogen (1792 – 1815), de Eerste Wereldoorlog (1914 – 1918) en de Tweede Wereldoorlog (1939 – 1945). Volgens de door Piepers ontdekte cyclus zou in 2020 de vijfde grote oorlog moeten uitbreken.

U kunt zich voorstellen dat ik denk: die man is knettergek?

'Dat mag je vinden, maar ik zou zeggen: bewijs maar dat ik ongelijk heb. De cijfers liggen er. Ik baseer me op bestaande data, niet op dingen die ik verzin. Historici hebben vaak de neiging uit te gaan van hun eigen mening, maar ik lever redelijk hard bewijs voor een consequent systeem.

Mijn onderzoek is een uitvloeisel van mijn promotie in 2006, waar serieuze wetenschappers bij aanwezig waren (Piepers promoveerde onder politicoloog Bart Tromp –red). Het probleem was toen echter dat ik toch niet de helemaal de vinger kon leggen op hoe het precies zat. Ik had het gevoel dat er iets speelde wat ik niet goed kon duiden, maar ik wist nooit wat. Nu ben ik daar dus achter.'

Zijn sociaal-economische factoren niet veel bepalender voor het uitbreken van oorlogen?

'Eigenlijk leven we in twee systemen: een sociaal, economisch en politiek systeem ligt als het ware bovenop een deterministisch systeem dat zich houdt aan de wetten van de natuurkunde. Ik zie het toch altijd als een arrogantie van de mens. We zijn in staat tot het begrijpen van dit soort systemen in de exacte wetenschap, maar ergens hebben we toch altijd het gevoel dat wij daar boven staan, dat wetten niet voor ons gelden en dat wij ons lot volledig onder controle hebben. Volgens mijn onderzoek is dat dus niet zo.'

Maar als het systeem werkt volgens bepaalde natuurkundige wetten, kunnen we er dan überhaupt iets aan doen?

'Het punt is dat wij al die tijd onze samenlevingen hebben ingericht zonder rekening te houden met dit systeem, simpelweg omdat we er niet mee bekend waren. We werken al eeuwenlang als architecten zonder besef van zwaartekracht. Wat we moeten doen, is dus zorgen dat we een politiek creëren die zich hier wel van bewust is, en die in staat is de opgebouwde energie te kanaliseren, in plaats van achter de feiten aan te lopen.'

Hoe past de overwinning van iemand als Trump binnen dit systeem?

'Dat mensen kiezen voor een narcist als Trump is een teken aan de wand. Als je met zijn kiezers in discussie hierover zou gaan, geven ze je waarschijnlijk nog gelijk ook als je zegt dat Trump niet deugt. Dat geeft aan hoe diep de wanhoop zit. Vooralsnog doet hij in ieder geval niet meer dan de situatie verslechteren, bijvoorbeeld in de manier waarop hij omgaat met Taiwan. Dergelijke spanningen bouwen zich op als een soort dominospel, en als er eentje valt flikkert het hele systeem om.'

En terreur, is dat ook een signaal?

'De terreur die je nu in Europa ziet is vooral gevaarlijk omdat het de legitimiteit van de staat ondermijnt. Wanneer een aanslag is gepleegd, zie je dat het leger ernaartoe wordt gestuurd, maar in feite is dat gek: het leger is gemaakt om te vechten tegen vijandige mogendheden, niet voor dit soort dingen. Eigenlijk geef je daar mee aan dat je het niet kon voorkomen en dan maar in paniek grijpt naar een militair middel.'

Je beweert dat de internationale machtsorde steeds meer onder druk staat. Waar zie je dat in?

'De Verenigde Naties zijn na de Tweede Wereldoorlog ingericht als systeem om de nieuwe wereldorde te handhaven. Maar hoe realistisch is het nog dat landen als Engeland en Frankrijk een grotere machtspositie hebben dan landen als India en Indonesië, met respectievelijk 1 miljard en 260 miljoen inwoners? En hoe realistisch is het dat Engeland en Frankrijk bereid zijn hoe zetel in de Veiligheidsraad op te geven ten faveure van die nieuwe landen? Ik denk niet zo groot. En zo bouwt die spanning zich op.'

Kun je het kiezen voor populistische kandidaten dan niet juist zien als een vorm van 'ontlading'? De opgebouwde spanning gaat nu weer van het systeem.

'Ik denk niet dat het zo werkt, want je ziet dat de rivaliteit tussen landen juist groter wordt. Engeland en Frankrijk liggen nu al in de clinch over de uitstap van Engeland uit de Unie. Het probleem is namelijk ook dat Frankrijk niet wil dat Engeland gunstig uit de onderhandelingen komt, want dat geeft aan dat de Unie verlaten voordelig is.'

Stel: Donald Trump belt u nu en zegt: 'Meneer Piepers, ik ben onder indruk van uw onderzoek, kom naar het Witte Huis om me te vertellen wat ik moet doen'. Wat zou u tegen hem zeggen?

'We zitten op de Titanic, en 2020 is de ijsberg'. Daar zou ik mee beginnen. Trump is een van de kapiteins van het schip, en heeft de macht om het tij te keren, hoewel ook zijn invloed beperkt is.

En wat als hij niet belt?

'Ik hoop dat het wordt opgepakt door bijvoorbeeld beroemdheden die het naar een groter publiek platform kunnen brengen. Denk bijvoorbeeld aan wat zo'n Leonardo DiCaprio doet met zijn klimaatfilm, of wat Al Gore deed met An Inconvenient Truth. In feite heb ik hier A Very Inconvenient Truth.. Via hem en social media kun je enorm veel, met name jonge mensen bereiken, en dat is winst.'

Welke huidige leiders doen het volgens jou eigenlijk wel goed?

'De Indonesische president vind ik wel inspirerend. Indonesië heeft absoluut genoeg problemen, maar op de een of andere manier lijkt de regering er in te slagen de grote verschillen in dit land te kanaliseren. Dit land is grotendeels islamitisch, maar mensen zijn zeer gastvrij en bovendien vrij tolerant. Overigens vind ik de manier waarop Nederland het al lang doet ook niet verkeerd, dat poldermodel-achtige. Misschien is het poldermodel samen met het Javaanse model wel een goed recept voor de toekomst.'

 

Source:

• https://www.esquire.com/nl/stijl-carriere/a6439/theorie-derde-wereldoorlog-2020-interview/

 

• https://londonreal.tv/